ถอดเคล็ดลับระดับตำนาน 'เตา บรรยง' สร้างคนเก่ง ให้เก่งยิ่งขึ้น

ถอดรหัสบทเรียนจาก “คุณเตา” บรรยง พงษ์พานิช กับการสร้างวัฒนธรรมแห่งการเรียนรู้ในองค์กร

คนที่รู้ตัวว่าโง่เท่านั้น…ถึงจะเป็นนักเรียนรู้

“คนที่คิดว่าตัวเองฉลาดแล้ว มักไม่อยากเรียนรู้อะไรใหม่ ๆ แต่คนที่ยอมรับว่าตัวเองยังโง่ ยังไม่รู้พอ…คนนั้นแหละที่จะเรียนรู้ได้ตลอดเวลา” นี่คือประโยคที่ “คุณเตา” บรรยง พงษ์พานิช เล่าให้เราฟังระหว่างบทสนทนาเรื่อง การสร้าง Learning Culture ในองค์กร ฟังเผิน ๆ อาจเหมือนคำพูดเล่น ๆ ที่ยั่วให้เราหัวเราะ แต่เมื่อพิจารณาลึกลงไป กลับพบว่านี่คือ แก่นแท้ ของการเรียนรู้ตลอดชีวิต และเป็นรากฐานของการสร้างองค์กรที่ไม่หยุดเติบโต

คุณบรรยง พงษ์พานิช – ประธานกรรมการบริหาร กลุ่มธุรกิจการเงินเกียรตินาคินภัทร

1. รู้ตัวว่าโง่ ถึงจะเรียน

การเรียนรู้เริ่มจากการยอมรับว่า “เรายังไม่รู้พอ” ฟังดูตรงไปตรงมา แต่ไม่ง่ายเลย เพราะคนจำนวนไม่น้อยเลือกที่จะปกป้องภาพลักษณ์ว่าตัวเองเก่ง ฉลาด หรือรู้ทุกอย่างแล้ว “เมื่อคุณเชื่อว่าตัวเองฉลาดพอแล้ว คุณก็จะปิดประตูการเรียนรู้โดยไม่รู้ตัว” ดังนั้น องค์กรที่อยากสร้างวัฒนธรรมการเรียนรู้ ต้องทำให้คนรู้สึก สบายใจที่จะบอกว่าไม่รู้ และ ปลอดภัยที่จะถาม

“ถ้าเราไม่เริ่มจากการยอมรับว่าโง่ เราก็จะไม่หาความรู้เพิ่มเลย”

2. ถ้าอยากรู้ ต้องให้โอกาสได้เรียน

ความอยากรู้อย่างเดียวไม่พอ ต้องมี โอกาส ด้วย องค์กรไม่ควรหยุดแค่การสร้างแรงบันดาลใจ แต่ต้องออกแบบระบบที่ทำให้คนได้เรียนรู้จริง เขาเล่าถึงความสำคัญของ การเรียนรู้หน้างาน (On The Job Learning) ที่ต่างจากการไปอบรมในห้อง เพราะเป็นการเรียนที่ฝังลึก ใช้ได้จริง และเห็นผลทันที ที่สำคัญคือ การแชร์ความรู้ เพราะถ้าคนหนึ่งรู้แล้วเก็บไว้คนเดียว ก็เท่ากับองค์กรไม่ได้เรียนรู้อะไรเลย

3. เรียนแล้วต้องได้ทำ

สำหรับคุณเตา การเรียนรู้ไม่ควรจบลงแค่การฟังหรือการอ่าน แต่ต้องลงมือทำจริง เพราะ “ทำไปเรียนไป” คือกระบวนการที่ทำให้คนจำได้ เข้าใจ และพัฒนาได้เร็วที่สุด การมอบหมายงานที่ ท้าทาย คือวิธีที่ดีที่สุดในการฝึกผู้นำรุ่นใหม่ เพราะทุกความท้าทายคือห้องเรียนที่มีชีวิตจริง

4. อย่าเสียดายเวลา อย่าหน่ายกระบวนการ

หลายองค์กรคิดว่าการเรียนรู้คือภาระที่เปลืองเวลา แต่คุณเตากลับมองตรงข้าม เขาเล่าว่าแม้กระทั่งในประชุมก็สามารถแทรกการเรียนรู้เข้าไปได้ ไม่ว่าจะเป็นการวิเคราะห์สิ่งที่ทำอยู่ หรือการทบทวนว่า “วันนี้เราเรียนรู้อะไรจากการทำงานนี้”

“ทุกการประชุมควรมีมุมการเรียนรู้ ไม่ใช่แค่สรุปงานแล้วจบไป”

5. แชร์ความรู้ให้ทั่วถึง

คุณเตายกตัวอย่างเรื่องเล็กๆ อย่างการไปดูงาน หลายครั้งพนักงานไปศึกษาที่ใหม่ ๆ แต่กลับมาแล้วเงียบหาย ความรู้ที่ได้จึงไม่เคยถูกส่งต่อ เขาเชื่อว่า “การแชร์คือหัวใจ”

“เพราะความรู้ที่ไม่ถูกเล่าต่อ ก็เท่ากับสูญหายไปพร้อมกับเจ้าของความรู้”

- คุณเตา บรรยง พงษ์พานิช

6. ไม่เรียน ไม่รอด

ข้อสุดท้ายฟังดูโหด แต่มันคือความจริงที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ “ไม่มีที่ยืนสำหรับคนที่ไม่อยากพัฒนา” เพราะองค์กรที่โตเร็วไม่สามารถรอคนที่ย่ำอยู่กับที่ได้ นี่คือกฎเหล็กที่คุณเตาเชื่อว่า หากองค์กรไหนกล้าประกาศใช้จริง วัฒนธรรมการเรียนรู้ก็จะเกิดขึ้นอย่างแท้จริง ไม่ใช่เพียงการเตือน แต่คือความจริงของโลกธุรกิจที่เปลี่ยนทุกวัน และนี่คือภารกิจของผู้นำ—ไม่ใช่แค่เรียนรู้ด้วยตัวเอง แต่ต้องสร้างองค์กรที่ทุกคน รักการเรียนรู้ ไปพร้อมกัน

นี่คือแก่นของ License to Lead ที่ไม่ใช่ใบอนุญาตที่ได้มาครั้งเดียวแล้วจบ แต่ต้องต่ออายุทุกวัน ด้วยการดูแลคน สร้าง Purpose ร่วมกัน เริ่มการเปลี่ยนแปลงเทคโนโลยีเริ่มจากมนุษย์ และเป็นผู้นำที่เรียนรู้อย่างไม่หยุดนิ่ง